Palmolie met pósitieve impact, zo kan het dus ook!
Door: Michel Riemersma, Palmoliebeleidsadviseur Solidaridad
Palmolie heeft geen goede reputatie. Grootschalige plantages, waarvoor regenwouden gekapt worden en boeren moeten wijken, zorgen voor een negatief beeld. Maar het kan ook anders! Duurzaam geproduceerde palmolie, met aandacht voor biodiversiteit en het milieu, biedt juist voor kleinschalige boeren rond de armoedegrens enorme kansen om een beter bestaan op te bouwen. Michel Riemersma, Beleidsadviseur Palmolie bij Solidaridad, legt uit waarom palmolie zo slecht nog niet hoeft te zijn...
Vooroordeel
Stelt u zich eens voor: een boerencoöperatie verbouwt een landbouwproduct dat de lokale bevolking op de meest efficiënte manier voorziet van voedsel en bakolie. Het levert de boeren een hoger inkomen op dan alle andere gewassen en ze werken ook nog met respect voor het milieu en de lokale biodiversiteit. Bij het zoeken naar financiering voor verbetering, verdere verduurzaming en uitbreiding loopt de coöperatie echter steevast tegen een vooroordeel aan: jullie gewas is niet duurzaam en wij willen het niet financieren.
Dit is geen fictieve situatie. Dit is de dagelijkse realiteit van kleinschalige oliepalmboeren. Palmolie wordt soms als synoniem gezien voor alles wat slecht kan zijn aan tropische landbouw: ontbossing en natuurvernietiging, landroof en slechte arbeidsomstandigheden. Dit negatieve imago is deels terecht. In de jaren 2000 tot 2015 is er, met name in Indonesië en Maleisië, op grote schaal tropisch regenwoud en veengrond vernietigd om palmolie te kunnen verbouwen. Er vonden landconflicten plaats en arbeiders werden niet goed behandeld.
Andere kant
Er is echter ook een andere kant van het verhaal; een kant die maar weinig aandacht krijgt. Naast de destructieve manier waarop sommige palmoliebedrijven te werk zijn gegaan, zijn er ook volop boeren in Zuidoost-Azië, West-Afrika en Latijns-Amerika die palmolie op een duurzame manier produceren. Dit komt doordat palmolie, van alle plantaardige oliën, de meeste olie per hectare oplevert. Zo kan een stuk land waarop oliepalmen worden verbouwd 6 tot 10 keer meer olie opleveren dan andere gewassen. Oliepalmen leveren 35 procent van alle plantaardige oliën in de wereld, maar gebruiken daar maar 10 procent van de voor oliën gebruikte landbouwgrond voor. Een geweldig uitgangspunt voor duurzame en winstgevende productie.
Net als bij andere landbouwproducten zoals koffie, cacao en noten gaat het immers om hóe ze verbouwd worden. Ontbossing en mensenrechtenschendingen komen ook voor bij koffie- en cacaoproductie. Toch zien we in de supermarkt geen ‘koffie-vrije thee’ of ‘cacao-vrij snoepgoed’. Er lijkt geen animo te zijn voor het boycotten van deze producten, omdat het algemeen geaccepteerd dat duurzame productie ervan ook mogelijk is. En als insiders weten wij: dat kan ook bij palmolie.
Veel veranderd
Palmoliebedrijven en producenten van consumentengoederen en voedsel hebben de afgelopen jaren dan ook niet stilgezeten. Samen met inspanningen van NGO’s en overheden in producerende en consumerende landen zijn er grote verbeteringen in de sector doorgevoerd. Inmiddels is ongeveer 20 procent van de wereldwijde palmolieproductie gecertificeerd volgens de standaard van de Roundtable on Sustainable Palm Oil. In Nederland was in 2020 zelfs al 90 procent van de palmolie in de voedingsmiddelenindustrie RSPO-gecertificeerd. Dit betekent dat het voldoet aan criteria voor bijvoorbeeld natuurbescherming, het juiste gebruik van pesticiden en het respecteren van mensen- en arbeidsrechten.
Stabiel inkomen
Voor de miljoenen kleinschalige boeren die door omstandigheden niet in staat zijn het maximale uit hun land te halen is er een probleem: ze hebben bijvoorbeeld te weinig geld of onvoldoende technische middelen, of onvoldoende capaciteit om mee te kunnen doen aan certificeringsprogramma’s. PlusPlus is opgezet om deze barrières te slechten. Bij PlusPlus investeer je in nieuwe banen, betere voedselproductie en een beter bestaan voor arme boeren, en palmolie is bij uitstek een sector waarin dit kan. Vandaar dat je hier nu ook in kan investeren, via onze nieuwste ondernemer High Level Farms. Dit Ghanese bedrijf koopt haar grondstoffen in bij 3.000 kleinschalige boeren. Zij verbouwen de oliepalmen op kleinschalige wijze, met aandacht voor het milieu en de biodiversiteit, en verkopen de vruchten aan High Level Farms. En dat zorgt voor een stabiele bron van inkomsten voor deze boeren.
Palmoliebeleidsadviseur Marieke Leegwater van Solidaridad: “Het verbouwen van oliepalmen is een zeer stabiele inkomstenbron voor miljoenen kleine boeren wereldwijd. Voor mensen die in armoede leven kan palmolie van groot belang zijn. De vruchten van oliepalmen kunnen namelijk elke twee weken worden geoogst, waardoor kleine boeren een stabiel inkomen hebben. Hiermee kunnen ze hun gezinnen voorzien van voedsel, gezondheidszorg, onderwijs en andere levensbehoeften. Zo draagt palmolie niet alleen bij aan de sociale en economische ontwikkeling van kleine boeren en hun gezinnen, maar ook aan die van grotere gemeenschappen in minder ontwikkelde gebieden.”
Dus ben je op zoek naar een duurzaam alternatief voor palmolie? Kies dan voor duurzaam geproduceerde palmolie. Of investeer erin. Daar maak je positieve impact mee.
Bronnen:
https://duurzamepalmolie.nl/kan-palmolievrij-het-regenwoud-redden/
https://duurzamepalmolie.nl/wp-content/uploads/2021/11/DASPO-Rapportage-2020-Definitieve-versie.pdf
https://www.solidaridad.nl/nieuws/de-potentie-van-palmolie/
https://www.wur.nl/nl/nieuws/Nieuw-licht-op-duurzaamheid-van-palmolie.htm